Yazılım dünyasının iki dev şirketi Oracle ve Google bilindiği üzere uzun yıllardır mahkeme kapılarında kavga ediyordu. Oracle, Android işletim sisteminin ilk sürümlerinde Google'ın kendisine ait olan yaklaşık 11.000 satırlık kaynak kodunu kullandığını iddia ederek, 2010 yılında Google’ı mahkemeye vermişti.

Yıllardan beridir süren ve Nisan 2021’de nihayete eren bu dava yüksek mahkemeye kadar uzanan bir sürece sahip. İlk olarak 2010 yılında Oracle kendisine ait olan Java programlama dilinin uygulama programlama arabirimleri (API'ler) bölümlerinin ve 11.000 satırdan fazla kaynak kodunun Google tarafından kullanılmasına ilişkin olarak dava sürecini başlattı. API’lerin telif hakkına tabi olduğunu savunan Oracle, Google'ın satışlarından ve Android'in daha önceki hak ihlalinde bulunan sürümlerinin lisanslanmasından kaynaklanan 8,8 milyar ABD Doları tutarında zarar talep etti.

Bunun üzerine Google Android'i kaynak kodu olmadan telif hakkı olmayan bir motora geçirdi ve API'leri kullandığını kabul etti, fakat bunun adil kullanım kapsamında olduğunu söyleyerek kendisini savundu. Google ayrıca konuyla ilgili olarak; Android İşletim Sistemini (Android OS) hayata geçirirken, geliştiricilerinin kendi programlarını yazmasını kolaylaştırmak için Java API'ler ile aynı adları, organizasyonu ve işlevleri kullandı.

Oracle, telif hakkı ihlali nedeniyle Google'a dava açtığı davada önce federal bölge yargıcı (federal district judge), API'lerin telif hakkına tabi olmadığına karar verdi, çünkü özel bir varlığın bir programlama dilinin telif hakkına sahip olmasına izin vermek, telif hakkı hedeflerinin aksine yenilikçiliğe ve iş birliğine engel olacağını belirtti. Dava bu sefer ABD Federal Temyiz Mahkemesi’ne (The U.S. Court of Appeals for the Federal Circuit) taşındı ve mahkeme, Java API'lerinin telif hakkına tabi olduğunu ancak adil kullanım savunması olasılığını açık bıraktığını tespit ederek alt mahkemenin kararını bozdu. ABD Yüksek Mahkemesi (The U.S. Supreme Court) ise, Google'ın temyiz talebini reddetti.

Davanın yerel mahkemeye (district court) sevk edilmesinden sonra jüri, Google'ın Java API'sini kullanımının adil kullanım olduğuna karar verdi. Fakat Oracle sonuca itiraz etti. İkinci temyizde Federal Temyiz Mahkemesi (Federal Circuit) yeniden alt mahkemenin kararını bozarak Google'ın kullanımının hukuken adil olmadığına karar verdi. Oracle ve Google arasındaki dava son olarak Yüksek Mahkemeye intikal etti ve mahkeme Google'ın Oracle'a ait Java programlama dilinin temel yönlerini Android işletim sistemine koyarken "adil kullanım" gerçekleştirdiğini söyledi.

Telif Hakkı Kanunu Yazılım Arayüzlerini Kapsar mı?

Bir yazılım ara yüzünün telif hakkı kanununa tabi olabileceğini varsayarsak, Google'ın Java SE Uygulama Programlama Ara yüzünü sınırlı şekilde kopyalaması, telif hakkı kanunu kapsamında bu materyalin adil kullanımını teşkil etmiştir. Yüksek Mahkeme, 6-2'lik bir kararla, Google'ın Java API'lerini kullanımının, API'lerin telif hakkıyla ilgili soruyu atlayarak dört adil kullanım faktörü kapsamına girdiğine karar vermiştir. Böylelikle karar, Federal Bölge Mahkemesi kararını tersine çevirdi ve davayı daha fazla inceleme için geri gönderdi.

Böylelikle yargılama sürecinde mahkemenin, davayı çözmek ve karar vermek için yazılım kodunun telif hakkı kanununa tabi olduğu varsayımı üzerinden hareket ettiği görülmektedir.

Yeni Bir Bilgisayar Programı Oluşturma Bağlamında Bir Yazılım Arayüzü Kullanması Adil Kullanım Teşkil Eder Mi?

Mahkemeler, ikincil kullanımın adil olup olmadığını değerlendirirken dört yasal faktörü dikkate almışlardır. İlk yasal faktör, Google'ın Java API'lerini kullanımı değişkendir. Google, tanıdık bir programlama diliyle programcıların farklı bir bilgisayar ortamında çalışmasına izin vermek için yalnızca gerekli olan kodları kopyalamıştır. İkincisi, kopyalanan satırlar "doğası gereği telif hakkı olmayan fikirlerle birbirine bağlı” ve bu bağlamda adil kullanımın uygulanması, Kongre'nin bilgisayar programları için sağladığı genel telif hakkı kanununa tabidir. Üçüncüsü, Google tüm API'nin yalnızca %0,4'ünü kopyalamış olup bu eylem adil kullanıma tabidir. Son olarak kayıtlar, Google'ın yeni akıllı telefon platformunun Java SE'nin yerini alacak bir pazar olmamasıdır. Dört faktörün tümü adil kullanım bulgusunu desteklediği için Google'ın sınırlı kopyalaması adil kullanım olarak kabul edilmiştir.

Bu bağlamda yargılama sürecinde, Google’ın Java API’lerin kullanımının adil olduğuna karar verilmiştir. Google, Oracle'ın kodunu kopyalayarak “Oracle'ın Amazon ile ortaklığının değerinin %97,5'ini silerek, on milyarlarca dolar kazandı ve dünyanın en büyük mobil işletim sisteminin sahibi olarak yerini almış oldu.

Davaya İlişkin detaylı açıklamalar ve mahkeme kararları için: https://www.oyez.org/cases/2020/18-956